به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ امروزه شاهد تبلیغات افسارگسیخته مواد ممنوعه ای توسط بلاگرهای سودجو در فضای مجازی هستیم که سلامت، بهداشت و فرهنگ غذایی جامعه را نشانه رفته است. تبلیغات این مواد در در رسانه های قانونی و رسمی به دلیل آسیب به سلامت و بهداشت جامعه ممنوع و غیرقانونی است. در این سال ها تبلیغات این مواد در شبکه های اجتماعی به شدت افزایش پیدا کرده است که تبلیغات این مواد در فضای مجازی منجر به اثرگذاری درفرهنگ جامعه خواهد شد که این تغییر فرهنگ موجب به خطر افتادن سلامت جامعه می شود.
با توجه به تبلیغات بی حد و مرز مواد ممنوعه در فضای مجازی و به دنبال آن عدم نظارت صحیح نهادهای مربوطه و در این بین تاثیر گذاری عمیق و جدی این موضوع بر روی سلامت مردم جامعه، در این گزارش برخی از ابعاد آن پرداخته شد.
تبلیغ کدام کالاها در رسانه های رسمی ممنوع است؟
براساس اعلام وزارت بهداشت لیست کالاهای ممنوعه به شرح زیر است:
فرآورده‌های گوشتی وغذاهای آماده مصرف:
تبلیغ انواع سوسیس و کالباس با گوشت و مرغ با درصدهای مختلف، ژامبون، انواع ساندویچ و پیتزای دارای سوسیس و کالباس و ژامبون و پیتزای منجمد آماده طبخ شامل انواع ساندویچ حاوی سوسیس و کالباس، انواع سمبوسه و فلافل آماده‌شده با روش غوطه‌وری در روغن و پنیر پیتزای پروسس
فرآورده‌های شیرین و نوشیدنی‌ها:
تبلیغ انواع نوشابه گازدار با قند یا بدون قند، نوشابه گازدار طعم‌دار یا بدون طعم، رنگی و بدون رنگ، کم‌کالری، سبک (لایت، زیرو و...) و میوه‌ای، نوشابه انرژی‌زا و ورزشی، نوشیدنی مالت (ماءالشعیر) طعم‌دار، انواع نوشیدنی‌های میوه‌ای گازدار و بدون گاز با محتوای آب‌میوه ۲۵ درصد و کمتر، آب‌میوه‌ها، نکتارهای میوه و نوشیدنی‌های میوه‌ای گازدار، نوشیدنی‌های میوه‌ای بدون گاز، انواع شربت و نوشیدنی‌های غیرمیوه‌ای و تزئینی، انواع فرآورده‌ها از جمله فرآورده‌های مایع، منجمد و پودری در هر نوع بسته‌بندی و انواع پودر نوشیدنی فوری ممنوع است.
روغن:
تبلیغ انواع روغن مصرفی (منظور از آن روغن‌های نیمه‌جامد مصرفی صنایع و خانوار است)
سایر اقلام خوراکی:
تبلیغ انواع سس پرچرب (مایونز، سس سالاد و سس سفید) با چربی بیش از ۳۰ درصد (سس هزارجزیره، سس فرانسوی، سس تارتار، سس ایتالیایی و...) به جز نوع کم‌چرب و کاهش‌یافته، انواع فرآورده‌های سرخ‌شده در روغن بر پایه سیب‌زمینی و غلات (چیپس سیب‌زمینی و غلات) شامل چیپس برگه و چیپس خلالی، سیب‌زمینی سرخ‌شده در روغن و فرآورده‌های سرخ‌شده بر پایه سیب‌زمینی و غلات و حبوبات، انواع فرآورده حجیم‌شده بر پایه ذرت و فرآورده‌های حجیم‌شده بر پایه بلغور و آرد غلات، شیرینی‌های تر، فرآورده‌های کاکائویی مانند شکلات صبحانه (نوتلا)، انواع دراژه، فرآورده کاکائویی با مغزی ویفر، انواع تافی میوه‌ای و غیرمیوه‌ای و طعم‌دار و انواع آبنبات
دخانیات و کالاهای آرایشی:
سیگار و محصولات دخانی و تبلیغ فرآورده‌های آرایشی رنگی پوست و مو شامل انواع رژلب، ریمل، کرم‌پودر، پنکیک، خط چشم، مداد آرایشی چشم و لب، رنگ مو، انواع فرآورده‌های برنزه‌کننده پوست، انواع محصولات آنتی‌سلولیت و لاغرکننده موضعی، فرآورده‌های صاف‌کننده، فرکننده و کراتینه کننده مو
بهانه تراشی صداوسیما برای تبلیغ
با بررسی عملکرد صداوسیما درچند ماه اخیر در میابیم که صداوسیما با بهانه هایی نظیر داشتن مجوز از وزارت بهداشت و.... سرپیچی ها و قانون شکنی هایی در این خصوص انجام می دهد. از این رو مشاهده می کنیم که برخی بازیگران سینما و تلویزیون با تبدیل به برندینگ آن محصولات برخی مواد خوراکی را در شبکه های مختلف هنگام پیام های بازرگانی تبلیغ می کنند. گاها مردم از خود می پرسند گویا در رسانه ملی هم توجه چندانی به تاثیر عمیق این موضوع روی فرهنگ غذایی و سلامت مردم نمی شود.
تبلیغات این مواد چه تاثیری روی جامعه دارد؟
تصور کنید که یک تبلیغ خوش آب و رنگ ازیک غذای آماده را درحین انجام کار دیده اید خسته و گشنه به خانه برگشتید، آیا به مضراتش فکر می کنید یا به تصویر زیبای آن غذا در تبلیغ؟
حال فکر کنید موقع برداشتن آبنبات از روی میزتان، یاد تابلویی بیفتید که نوشته بود مصرف بی رویه مواد شکری مساوی است با دیابت. اگر هنگام استراحت درمنزل سراغ آبنبات بروید ناخود آگاه دیابت یادتان می افتد و سراغ خوراکی های جایگزین و سالم همانند خرما میروید. پس میتوان این نتیجه را گرفت که نوع مصرف ما تحت تاثیر تبلیغات است و تاثیر آن در انتخاب ما تاثیر قابل توجهی دارد.
فضای مجازی از قدرت خود علیه منافع عمومی استفاده می کند
امروزه در رسانه های اجتماعی به خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام شاهد تبلیغ های خوش آب و رنگ مواد ممنوعه هستیم. این امر موجب عادی انگاری و بی خطرجلوه دادن مصرف این مواد ممنوعه است که تاثیری جبران ناپذیر روی سلامت جامعه خواهد گذاشت. این کتمان ناپذیراست که فضای مجازی روی جامعه تاثیر مستقیم دارد؛ باید اظهار کرد که فضای مجازی از قدرتی که دارد برعلیه منافع عمومی استفاده می کند و به جامعه ضرر می رساند.
بلاگرهای اینستاگرام بلای جان مردم شده‌اند
افرادی در شبکه های اجتماعی بخصوص اینستاگرام بعنوان معرف مواد غذایی، رستوران و فست فودهای مختلف در سطح شهر فعالیت می کنند که به بعنوان فود بلاگر شناخته شده هستند. فود بلاگرها کسانی هستند که این تبلیغات را با بهترین و اغوا کننده‌ترین شکل ممکن انجام می دهند و تبدیل به بلای جان مردم شده اند. ممکن است نام چند نفرشان همین الان یادتان باشد، کسانی که با سوداگری هایشان به تبلیغ این مواد غذایی ممنوعه می پردازند و سلامت وبهداشت مردم را هدف گرفته اند. امروزه با بسته شدن راه های رسمی و قانونی برای تبلیغات چنین مواد خوراکی مراجعه به این افراد برای تبلیغ رستوران ها و فست فودها بسیار رایج است.
در واقع صاحبان چنین کسب و کارهایی که راه قانونی برای تبلیغات محصولات خود ندارند با راه انداختن چنین صفحاتی در فضای مجازی یا همراهی با چنین افرادی با پرداخت هزینه های گزافی به فودبلاگرها مردم را اغوا کرده و به سمت خود می کشانند.
در چنین فضایی که نظارتی از سوی نهادهای مسئول بر چنین اقداماتی نمی شود افراد سودجو به واسطه پر شدن جیب خودشان سلامت مردم را به خطر می اندازند. جالب اینجاست که بسیاری از این افراد در شبکه های مجازی خود را دلسوز مردم می دانند اما در حقیقت نه تنها برای مردم دلسوزی نمی کنند بلکه با تبلیغ و اغوای آن ها تنها از اعتماد آنها سواستفاده کرده و محصولات خود را تبلیغ می کنند.
نوجوانان و جوانان قربانی بلاگرهای اینستاگرام
با اینکه تمامی افراد از سنین مختلف دنبال کننده این بلاگرهای اینستاگرامی هستند اما نو جوانان و جوانان اکثریت این افراد را دنبال می کنند و مخاطبانشان هستند. در نتیجه، این تبلیغات اثرات منفی زیادی را روی قشر بسیار مهمی از جامعه یعنی نوجوانان و جوانان می گذارد. رواج ناهنجاری ها و بیماری هایی همچون اضافه وزن، دیابت از نوع دو، سکته های مغزی و قلبی، انواع سرطان ها و..... در میان جوانان خطر بسیار بزرگی است که میتوان بخشی از آن را نتیجه مصرف این مواد غذایی ممنوعه دانست.
نظارت درست واصولی، چاره کار
می توان گفت نظارت درست و اصولی بر فضای مجازی تنها راه حل و چاره کار وضع موجود است اما نظارتی که دقیق و اصولی و به همراه اقناع افکارعمومی باشد. وقتی مسئولین به مردم تفهیم کنند که دلایل نظارت بر فضای مجازی جلوگیری از چنین سوداگری هایی است که روز به روز تعداد بلاگرها بیشتر و روش های فریب صاحبان چنین کسب و کارهایی متنوع تر می شود. در واقع اگر مردم قانع شوند که نظارت بر فضای مجازی به نفع خود مردم است نه تنها جامعه واکنش بدی یه آن نشان نمی دهد بلکه از آن حمایت و استقبال هم می کند.
